وزن حجمی مفهومی بسیار مهم در حوزه حمل و نقل است. برای اینکه بتوان محمولههای مختلف را بهراحتی جابهجا کرد، باید از وزن، حجم و ابعاد آن مطلع بود؛ بنابراین وزن حجمی در حمل و نقل یکی از ارکان تعیینکننده در نوع روش حمل و نقل، هزینه و… است.
وزن حجمی به شما نشان میدهد که محموله چقدر فضا در وسیله نقلیه موردنظر اشغال میکند. به همین دلیل هم اهمیت دارد؛ چون شرکت حمل و نقل باید بداند که محموله شما به چقدر فضا نیاز دارد تا همان مقدار را برای شما رزرو کند. این موضوع در بهینهسازی فضای وسیله نقلیه بسیار مهم است. اگر میخواهید بدانید وزن حجمی چیست و چگونه محاسبه میشود، در ادامه این مطلب از بلاگ «روشا راه» همراه ما باشید.
وزن حجمی یک کمیت است که در حوزه حمل و نقل کاربرد زیادی دارد. این عدد نشان میدهد که محموله یا محمولههای شما چقدر فضا در وسیله حمل و نقل اشغال میکنند. وزن حجمی با وزن واقعی محموله متفاوت است و درواقع اندازه و حجم بار را نشان میدهد.
وزن حجمی در حمل و نقل، مقدار فضایی را که محموله در وسایل نقلیه مختلف مانند اتوبوس، قطار، کشتی، هواپیما و… اشغال میکند نشان میدهد. گاهیاوقات وسیله نقلیه موردنظر فضای محدودی دارد و نمیتوان هر محمولهای را در آن جای داد؛ درنتیجه با دانستن وزن حجمی خیلی راحت میتوان فهمید که آیا بار شما در وسیله نقلیه موردنظر جا میگیرد یا خیر. این موضوع میتواند بهرهوری در حمل و نقل را افزایش دهد.
وزن حجمی براساس ابعاد محموله محاسبه میشود و نشان میدهد که یک محموله حجیم و سبک به فضای بیشتری نسبت به یک محموله کوچک اما سنگین نیاز دارد. در ادامه به تفاوت بین وزن واقعی و وزن حجمی، و همچنین روشهای محاسبه آن اشاره میکنیم.
وزن حجمی به دلایل مختلفی در حمل و نقل و صنعت لجستیک اهمیت دارد. در ادامه به برخی از این دلایل اشاره میکنیم:
وزن حجمی به شرکتهای حمل و نقل کمک میکند تا فضای مورد نیاز برای محموله را تعیین کنند. این کمیت بسیار مهم است و باعث میشود تا شرکتها بتوانند بهراحتی برای محمولههای شما برنامهریزی کنند و از اتلاف وقت هم جلوگیری شود. همچنین، این موضوع سبب میشود تا فضای وسیله نقلیه بهینه شود و بتوان محمولههای دیگر را نیز در آن بارگیری کرد. این موضوع برای شرکتها هم مزیتهای زیادی دارد که از جمله میتوان به صرفهجویی در هزینهها و بهبود عملکرد شرکتها اشاره کرد.
بسیاری از شرکتهای حمل و نقل معمولاً از وزن حجمی برای محاسبه هزینه حمل و نقل استفاده میکنند. وزن حجمی از وزن واقعی محموله مهمتر است؛ زیرا فضایی را که محموله در وسیله نقلیه اشغال میکند نشان میدهد. این کمیت باعث میشود تا هزینهها دقیقتر باشند.
در حمل و نقل هوایی و دریایی، یعنی در کشتی و هواپیما، ظرفیتهای مختلفی وجود دارد. مثلاً ظرفیت بارگیری هواپیما واقعاً محدود است و قبل از بارگیری محموله، حتماً باید وزن حجمی آن را مشخص کرد. درست است که کشتی فضای ذخیرهسازی بیشتری دارد، اما چون معمولاً برای جابهجایی محمولههای بزرگ از آن استفاده میکنند، محدودیت فضایی در آن به وجود میآید و بنابراین قبل از بارگیری محمولهها باید وزن حجمی آنها را مشخص کرد. این موضوع باعث میشود که مشکلی در هنگام بارگیری محمولهها به وجود نیاید.
وزن حجمی در حمل و نقل عامل مهمی در بستهبندی و انبارداری محمولههاست. وقتی میخواهید باری را برای ارسال به مقصد بستهبندی کنید، باید از حجمی که دارد مطلع باشید. به این ترتیب میتوانید وسایل بستهبندی را راحتتر آماده کنید. همچنین اگر بخواهید بستهبندی را به شرکت حمل و نقل بسپارید نیز باید وزن حجمی آن محاسبه شود.
شرکتهای حمل و نقل با توجه به وزن حجمی میتوانند درمورد نوع بستهبندی تصمیم بگیرند تا درنهایت محمولهها بدون آسیب به مقصد برسند. بهعلاوه، دانستن مقدار این کمیت باعث میشود در هنگام نیاز به انبارداری بتوان بهراحتی فضایی را به محموله اختصاص داد.
نحوه محاسبه وزن حجمی بسیار آسان است. فقط باید چندین مورد را در نظر داشته باشید و با توجه به آنها وزن حجمی محموله را اندازهگیری کنید. فرمول اصلی محاسبه وزن حجمی بهصورت زیر است:
وزن حجمی = (طول x عرض x ارتفاع) تقسیم بر ضریب حجمی
در ادامه یک مثال برای محاسبه وزن حجمی برای شما آوردهایم تا با نحوه انجام آن بیشتر آشنا شوید:
فرض کنید محمولهای دارید که طول آن ۵۰ سانتیمتر، عرض آن ۴۰ سانتیمتر و ارتفاع آن ۳۰ سانتیمتر است. ضریب حجمی مورد استفاده برای این محموله ۵۰۰۰ سانتیمتر بر کیلوگرم است. برای محاسبه وزن حجمی، از فرمول اصلی بهشکل زیر استفاده میکنیم:
وزن حجمی = (۵۰ سانتیمتر × ۴۰ سانتیمتر × ۳۰ سانتیمتر) ÷ ۵۰۰۰ سانتیمتر مکعب وزن حجمی = ۶۰۰۰۰ کیلوگرم ÷ ۵۰۰۰ سانتیمتر مکعب
وزن حجمی = ۱۲ کیلوگرم بر مکعب
وزن واقعی و وزن حجمی در زمینه حمل و نقل و لجستیک با هم متفاوت هستند. این دو کمیت با فرمولهای مختلفی هم محاسبه میشوند و هرکدام نقش متفاوتی در حمل و نقل دارند. در ادامه تفاوتهای این دو مفهوم را برای شما توضیح میدهیم:
این موارد برای این اهمیت دارند که مثلاً اگر بار کوچک اما سنگین باشد، ممکن است وزن واقعی بیشتری نسبت به وزن حجمی داشته باشد، درحالیکه در موارد دیگر اگر محموله بزرگ اما سبک باشد، وزن حجمی آن بیشتر خواهد بود.
برای حمل و نقل محمولهها معمولاً هر دو وزن واقعی و وزن حجمی آن را اندازهگیری میکنند. این موضوع علاوه بر تعیین فضای محموله، روی محاسبه هزینه حمل و نقل هم تأثیر مستقیم دارد.
وزن حجمی در حمل و نقل بسیار اهمیت دارد؛ زیرا مقدار فضای اشغالشده توسط محموله را مشخص میکند. وقتی شرکتهای حمل و نقل بخواهند محمولههای شما را به مقصد ارسال کنند، در مرحله اول روش حمل و نقل را انتخاب میکنند. سپس به سراغ فضای موجود در وسیله نقلیه میروند. در این شرایط باید از وزن حجمی محموله شما اطلاع داشته باشند تا بتوانند برای آن در وسیله نقلیه موردنظر جا رزرو کنند. اگر درمورد وزن حجمی و موارد مربوط به آن سؤالی دارید، میتوانید با کارشناسان ما در «روشا راه» تماس بگیرید و راهنماییهای لازم را دریافت کنید.